Pęknięcia mrozowe drzewa

Pęknięcia mrozowe drzewa.

Pęknięcia mrozowe występują w wyniku dużych różnic temperatury między dniem i nocą. W ciągu słonecznego dnia zimowego pień drzewa może się tak nagrzać, że osiąga temperaturę kilku stopni powyżej zera. Wraz ze wzrostem temperatury dochodzi do zwiększenia jego objętości. Gwałtowny spadek temperatury w nocy, dochodzący do kilkunastu stopni poniżej zera, powoduje szybkie obwodowe kurczenie się pnia. Wewnętrzna masa drewna ma jeszcze wyższą temperaturę i większą objętość, dlatego też masa zewnętrzna wskutek kurczenia się może pękać wzdłuż pnia. Pęknięcie następuje zwykle z tej strony, gdzie wystąpiła największa różnica temperatur, a więc od strony południowej. Zjawisku temu towarzyszy donośny trzask („trzaskające mrozy”). Jeżeli podobny przebieg temperatur dobowych będzie się powtarzał, powstałe pęknięcia mogą się pogłębiać. Utworzone w ten sposób szczeliny mogą mieć szerokość do 2-3 cm zależnie od grubości pnia i przebiegać przez całą jego długość. Ra nastaniu okresu cieplejszego szczeliny na ogół dokładnie się zwierają, a stykające się płaszczyzny miazgi, tworzące tkankę gojącą, powodują całkowite ich zarośnięcie w kształt charakterystycznej blizny.

Pęknięcia mrozowe nie naruszają zwykle statyki drzew o proporcjonalnie rozbudowanych koronach. W razie jednak pochylenia całego drzewa lub jednostronnego obciążenia pnia szczeliny mogą ulec dalszemu rozchylaniu i utworzyć otwartą ranę, którą trzeba zabezpieczać przed infekcją przez opryskiwanie odpowiednimi środkami. Niekiedy bardzo wskazane może być użycie sposobów mechanicznych w celu przybliżenia oddalonych płaszczyzn pęknięcia. W tym celu przewierca się otwory na wylot, wkłada w nie nagwintowane na końcach pręty i skręca je.

Do drzew o dużej podatności pni na pęknięcia mrozowe należą: kasztanowiec, jesion, wiąz, klon i platan.

Zapobieganie pęknięciom mrozowym jest dość trudne. Jedynym sposobem może być stosowanie osłon zapobiegających nagrzewaniu pnia przez promienie słoneczne. Stosowane w sadownictwie malowanie pni na biało nie może być polecane, natomiast bardzo skuteczne może być owijanie pni drzew podatnych na pęknięcia różnymi tkaninami utrudniającymi nagrzewanie.