Buk południowy (Nothofagus antarctica)


Buk południowy (Nothofagus antarctica)

Wygląd: Mniejsze drzewo zrzucające liście na zimę, przeciętnie ma około 10 m wysokości, rzadko nieco więcej, choć w swojej ojczyźnie osiąga wysokość do 35 metrów. Korona dość nieregularna, złożona z poskręcanych, prosto wzniesionych gałęzi.

Kora początkowo gładka, później delikatnie podłużnie popękana. Pędy czerwonawobrunatne lub zielonoszare, niekiedy również lekko oszronione, gęsto, filcowało owłosione. Pączki jajowato-podłużne, o długości około 6 mm, błyszczące lub lekko oszronione,

Uście, znacznie mniejsze niż u krajowego buka zwyczajnego, mają tylko około 3 cm długości i mniej więcej 2 cm szerokości, Podłuż-no-owalne, z przodu wyraźnie zaokrąglone i bez zaznaczonego wierzchołka, są u nasady ucięte albo również lekko zaokrąglone. Ustawione wyraźnie dwurzędowo. Brzeg liścia jest delikatnie pofalowany i nieregularnie karbowany albo plytkowrębny. Górna powierzchnia liścia ciemnozielona, błyszcząca, niekiedy bywa także lekko pomarszczona; dolna strona – znacznie jaśniejsza, matowa lub tylko lekko błyszcząca. Ogonki liściowe mają około 3 mm długości; skutkiem tego liście są prawie siedzące i umieszczone jeden za drugim, znacznie gęściej niż u krajowego buka zwyczajnego, na pędach stojących dwurzędowo jak ości ryby. Kwiaty niepozorne, pojedyncze lub po kilka w pachwinach liści u nasady pędów bocznych. Owoc podobny do bukwi, ale znacznie mniejszy. Miseczka z całobrzegimi łuskami, prawie bez ogonka, stojąca prosto w pachwinach liści, ma około 6 mm długości.

Występowanie: Antarktyczny buk południowy jest rozpowszechniony w południowej części Ameryki Południowej od południowego Chile po Ziemię Ognistą i jest tam ważnym drzewem lasotwórczym. W Europie buki południowe są bardzo chętnie i coraz częściej sadzone jako drzewa ozdobne w ogrodach – szczególnie w okolicach, gdzie zimy bywają łagodne. Okres kwitnienia: Maj.

Uwagi ogólne: Buki południowe zastępują na półkuli południowej rodzaj Fagus, do którego należy nasz rodzimy buk zwyczajny. W sumie przedstawiciele obu rodzajów są dość podobni, Użyteczną cechą rozpoznawczą są u Nothofagus zwykle dość małe, krótko-ogonkowe liście. Łącznie z południowej części Ameryki Południowej, z Australii i z Nowej Zelandii znanych jest dotychczas 17 różnych gatunków, które są dość podobne pod względem wymagań klimatycznych. Prawie wszystkie gatunki były w Wielkiej Brytanii i Irlandii uprawiane doświadczalnie w lasach.