Katsura (Cercidiphyllum japonicum)
Wygląd: Drzewo zrzucające liście na zimę, dorasta około 12 m wysokości, rzadko więcej i tylko w swojej ojczyźnie osiąga wysokość powyżej 20 metrów. Korona podłużno-stożkowata. kończy się zwykłe smukłym, cienkim wierzchołkiem. Zdarza się, że drzewo ma czasem wiele pni.
Gałęzie nadają mu formę bardzo regularną, Są one smukłe i stromo wzniesione. Gałązki prosto odstają albo tylko lekko łukowato zwieszają się. Pędy bardzo smukłe, proste lub lekko zgięte, zielonkawobrunatne, zazwyczaj odmiennej barwy na górnej i dolnej stronie. Pączki błyszczące, ciemnobrunatne, bardzo małe – osiągają zaledwie 1 mm długości. Liście naprzeciwległe o długości 6-12 cm i szerokości do 6 cm. całobrzegie, szerokie i owalne do okrągławych, z przodu bardzo krótko zaostrzone, a u nasady głęboko sercowato wcięte. Niekiedy brzegi znaczą bardzo delikatne, tępe ząbki. 2 wierzchu liście są matowe, zielone albo szarozielone i nagie, a pod spodem-wyraźnie niebieskawozielone. Ogonki liściowe mają 3-6 cm długości i są ciemnoczerwonej barwy. Drzewo dwupienne. Kwiaty męskie składają się prawie wyłącznie z pęczków czerwonawych pręcików i stoją licznie w pachwinach pączków. Kwiaty żeńskie, tak samo w pęczkach stojące w pachwinach pączków, zwracają uwagę swoimi skręconymi, czerwonymi znamionami długości około 5 milimetrów. Kwiaty pojawiają się przed rozwo-1 jem liści, Owoce w postaci mieszków są błyszczące, jasnozielone i pozaginane na kształt szponów.
Występowanie: Katsura rośnie dziko w Japonii i w Chinach, tworząc tam luźne drzewostany. Od około stu lat gatunek ten jest jednak sadzony także w dużych parkach jako drzewo ozdobne. Z powodu swoich wyrafinowanych kwiatów i wspaniałego jesiennego przebarwiania liści należy na pewno do najbardziej atrakcyjnych drzew liściastych, które z Azji Wschodniej dotarły na Zachód i mogą być tutaj uprawiane.
Okres kwitnienia: Kwiecień.
Uwagi ogólne: Osobliwą cechą katsury. która jednak często pozostaje me zauważona, są dwie formy liścia, Tylko na długopędach liście są naprzeciwległe i pierzasto unerwione. Stanowią one większość. Na krótkopędach natomiast liście stoją skrętolegle, a ich unerwienie jest dłoniaste, Ta różnolistność jest uważana za cechę stosunkowo pierwotną. Podobnie muszą być ocenione cechy kwiatów. Kwiaty są jednopłciowe i rozdzielone na różne osobniki (dwupienność). Kwiaty żeńskie składają się z jednego tylko jedynego owocoiistka, który przy dojrzewaniu rozwija się w jeden wielonasienny mieszek. Otwiera się on na szwie brzusznym i uwalnia mnóstwo małych, płaskich, oskrzydlonych nasion. Takiego nagromadzenia cech pierwotnych me znajdujemy u żadnej innej rodziny wśród Dwuliściennych. Cercidfphyilaceae, zresztą monotypowa rodzina reprezentowana tylko przez ten jeden gatunek. zajmują zatem w systemie roślin kwiatowych dość izolowaną pozycję. Wykazują one pewne nawiązania do magnolii, jak również do oczarów, nie będąc jednak v rzeczywistości bliżej z nimi spokrewnione. Liście, w jesieni delikatnej łososiowej barwy, na krótko przed opadnięciem wydzielają charakterystyczny zapach piernika, Z tego powodu katsura bywa nazywana także „drzewem ciastkowym”, Ten interesujący aromat liści nie może jednak być wykorzystany, ponieważ znika podczas suszenia liści. Jego struktura chemiczna me została poznana,