Brzoza brodawkowata, brzoza zwisła (Betula pendula)

Brzoza brodawkowata, brzoza zwisła (Batuta pendula)

Wygląd: Drzewo zrzucające liście na zimę, dorastające zwykle około 20 m wysokości, choć na przykład w Puszczy Białowieskiej znane są okazy o wysokości 30 metrów. Korona początkowo wąska, spiczasto-stożkowata, później okrągławo sklepiona i nieregularna. Pień prosty lub skrzywiony, niekiedy również jednostronnie pochylony.

Dolne konary są stosunkowo krótkie i wyraźnie odstające, w środkowej i górnej strefie korony stromo wzniesione. Gałązki bardzo długie i wiotkie, na starszych drzewach zwisają z gałęzi niczym welon.

Kora gładka, srebrzystobiała, z pojedynczymi szaro-białymi wstęgami poprzecznymi. U starszych drzew – przede wszystkim u nasady pnia – podzielona na mniejsze pola grubymi, guzowatymi, głęboko spękanymi, czarnymi listewkami, Na młodszych gałęziach kora jest zwykle różowo-biała, na drobnych gałązkach nawet błyszcząca ciemnoczerwono-brunatnawa. Pędy pokryte małymi, brodawkowatymi wypukłościami (gruczołami), z powodu których gatunek ten otrzymał nazwę brzozy brodawkowatej, Pączki brunatnawe lub błyszcząco zielone, o długości około 4 mm, lekko zaostrzone.

Liście mają 2-6 cm długości, są okrągła-wo-owalne albo trójkątne w zarysie, niekiedy także rombowate. Długoogonkowe, podwójnie piłkowane, obustronnie nagie, wydają się w dotyku bardzo cienkie i lekkie. Gatunek jednopienny.

Kotki męskie długości 3-6 cm są początkowo brunatnawe, później jasnożółle, Kotki żeńskie z początku zielonkawe, w stanie dojrzałym przybierają barwę jasno- lub średniobrunatną. Siedlisko: Gatunek pionierski na luźnych, dobrze naświetlonych glebach początkowego stadium rozwoju; nie znosi nawet najmniejszego zacienienia.

Występowanie; Wszędzie w Europie szeroko rozprzestrzeniona, szczególnie na gruntach piaszczystych, na zrębach, na brzegach lasów albo w zadrzewieniach śródpolnych, W Europie Południowej można ją spotkać tylko w wy-zszych piętrach górskich.

Okres kwitnienia: Od marca do maja.

Uwagi ogólne: Brzoza brodawkowata, nazywana także brzozą zwisłą albo białą, jest zdecydowanie najpospolitszym w Europie gatunkiem brzozy. Przyczyną jej szerokiego rozprzestrzenienia od Europy Południowej aż po Daleką Północ, a także na obszarach położonych wysoko w górach, jest jej duża odporność klimatyczna. Ważną rolę odgrywa tu zadziwiająco biała kora, która odbija znaczną część promieniowania słonecznego. Jest to szczególna cecha przystosowawcza, mająca znaczenie głównie dla drzew rosnących w miejscach silnie i trwale nasłonecznionych. Brzozy rozprzestrzeniają się na nieużytkach lub na zrębach niezwykle szybko. Jest to zrozumiale. zważywszy na ilość nasion produkowanych przez każde drzewo. Jest ich po kilkaset w każdym kotku, co przy drzewie średniej wielkości daje kilka milionów nasion, ponieważ kotki żeńskie wyrastają dość gęsto. Zdolne do lotu nasiona są przenoszone przez wiatr niekiedy na wielkie odległości i w sprzyjających warunkach kiełkują następnej wiosny. Brzozy są wielorako wykorzystywane, Jasne drewno jest szczególnie chętnie stosowane w modelarstwie. Liście zawierają różne wartościowe substancje i służą jako surowiec leczniczy. Są one stosowane zarówno w medycynie ludowej, jak i w różnych preparatach homeopatycznych.