Schemat typowego owocnika grzyba kapeluszowego oraz jego główne części nadziemne i podziemne: a) owocnik grzyba o obłóczni rurkowej (np. borowika);
b) owocnik grzyba o obłóczni blaszkowej (np. muchomora); c) młody,nie rozwinięty owocnik muchomora
1 – obłócznia (warstwa hymenialna), najważniejsza część owocnika, w której na podstawkach tworzą się zarodniki (niewidoczne gołym okiem) koloru od białego do czarnego. Warstwa ta może powstać na specjalnych tworach w formie blaszek, kolców lub rurek tworzących tzw. hymenofor; 2 – grzybnia, wegetatywne ciało grzybów, mające postać strzępków (tworzących luźno lub silnie splecioną masę bezkształtną, rzadziej określonego kształtu). Rozwija się na powierzchni lub w głębi podłoża, może rozprzestrzeniać się w ściółce na odległość kilku metrów; wyrastają z niej owocniki.
U niektórych gatunków grzybnia wytwarza przetrwalniki, pozwalające na przetrwanie okresów niesprzyjających (np. brak wody);
3 – miąższ o różnej konsystencji (mięsistej, chrząstkowej, gąbczastej, elastycznej, włóknistej) wypełniający wnętrze owocnika.
U niektórych grzybów, np. mleczajów, w miąższu przebiegają rurki mleczne, wypełnione białym lub kolorowym płynem; 4 – kapelusz, może mieć różny kształt: kulisty, półkul isty, stożkowaty, spłaszczony, wklęsły, lejkowaty, wachlarzykowaty. Na jego powierzchni znajduje się skórka złożona ze zbitych strzępków; może być pokryta śluzem, zamszowa, błyszcząca, matowa, gładka, brodawkowata, łuskowata. Jej barwa może się zmieniać pod wpływem różnych czynników; 5 – trzon, może być umieszczony względem kapelusza centralnie lub z boku; może być baryłkowaty, cylindryczny, maczugowaty, wrzecionowaty. Podstawa trzonu bywa niekiedy owłosiona lub zakończona tarczką, wydłużona w postaci korzenia lub bulwiasto rozszerzona. Wnętrze trzonu może być pełne, komorowate lub rurkowate; w starszych owocnikach może stać się gąbczaste i miękkie; 6 – kulista podstawa trzonu (tylko u niektórych gatunków); 7 – pochwa lub tylko jej ślad (tylko u niektórych gatunków); 8 – pierścień na kołnierzu, utworzony z górnej pozostałości osłony, w której rozwijał się grzyb (tylko u niektórych gatunków);
9 – widoczne strzępki (tylko u niektórych gatunków); 10 – punkciki, kosmyki, siateczka na trzonie (tylko u niektórych gatunków)