Leszczyna turecka, leszczyna drzewiasta (Corylus colurna)

Leszczyna turecka, leszczyna drzewiasta (Corylus colurna)

Wygląd: Mniejsze drzewo o wysokości najwyżej 20 m, rzadko – wyższe. Korona zwykle szerokostożkowata lub jajowata, ze smukłym, dobrze zaznaczonym wierzchołkiem, w zarysie regularna i jednorodna. Konary i gałęzie przynajmniej u młodszych okazów prawie okółkowe, zawsze jednak skierowane skośnie w górę i dość proste. Kora bladobrunatna, szaro-biała, a niekiedy także czerwonawa, silnie bruzdowana i popękana, dość chropowata, korkowa, nawet na młodszych okazach łuszcząca się większymi, okrągławymi płatami. Pędy gęsto, gruczołowato owłosione. Pączki gładkie, przylegające, jajowate, zielonkawobrunatne. Liście skrętoległe, krótko-ogonkowe, długości 8-12 cm i prawie takiej samej szerokości; w środkowej części blaszki najszersze, a u nasady sercowate, Z przodu krótko zaostrzone, a na brzegach podwójnie ząbkowane lub nieznacznie wrębne, po rozwinięciu się dość tęgie i ciężkie, dlatego tak charakterystycznie zwisające. Z wierzchu błyszczące, zielone, pod spodem matowe i nieco jaśniejsze. Kotki męskie o długości 8-12 cm. nagie, w zimowym aspekcie zielone, później brunatnawe, a w porze kwitnienia jas-nożółto pylące. Kwiaty żeńskie w postaci pączka, w czasie kwitnienia rozpoznawalne tylko po długich, wystających, zwykle karminowo-czerwonych znamionach. Liściasta okrywa dookoła orzecha znacznie większa niż u blisko spokrewnionej krzewiastej leszczyny pospolitej (Corylus a ve liana), bardzo głęboko podzielona na liczne odcinki i działki, ze wszystkich stron gęsto owłosiona, lepka, zwykłe jasno zieiono-żółta, a w stanie dojrzałym brunatna-woszara. Orzech podobny do orzecha laskowego, ale nieco większy (do 2 cm długości) i o znacznie grubszej łupinie, w stanie dojrzałym brunatny, bardzo trudno uwalnia się z okrywy owocowej. Jądro jadalne i, podobnie jak orzech laskowy, bardzo smaczne. Występowanie: Rozpowszechniona w górskich lasach Europy Południowej i Azji Mniejszej. Okres kwitnienia: Od marca do kwietnia. Gatunki pokrewne:

Leszczyna chińska (Corylus chinensis) w swojej ojczyźnie osiąga wysokość prawie 40 metrów. Jej liście o długości 10-16 cm, są u nasady nierówno sercowate, mają równomiernie, pojedynczo ząbkowane brzegi, z wierzchu są nagie, a pod spodem na większych nerwach owłosione. Liściasta okrywa owocowa zwęza się rurkowato. Orzech jest jadalny. Ostatnio coraz częściej sadzona jako drzewo ozdobne. Rodzima leszczyna pospolita i pochodząca z Europy Południowej leszczyna turecka tworzą gatunek mieszańcowy znany jako Corylus x colurnoides.

Pręty, przede wszystkim z leszczyny pospolitej, wyrastające jako odroślą po jej wycięciu, były od dawna używane do wyrobu plecionek, koszy albo jako pokrycie dachów w chłopskich chatach, polnych szopach, a także przy stawianiu płotów. Elastyczne rózgi leszczynowe me mają już dzisiaj gospodarczego znaczenia. Na wsiach używa się ich jeszcze w ogrodach jako podpórek dla roślin i tyczek do fasoli.