Dąb korkowy (Quercus suber)

Dąb korkowy (Quercus suber)

Wygląd: Wiecznie zielone drzewo liściaste ze stosunkowo niską, bardzo szeroką i rozłożystą, ale zwykłe kulisto sklepioną koroną, na stosunkowo krótkim, często nieco pochylonym, skośnym pniu. Wysokość do około 20 metrów, przeważnie jednak tylko 6-10 metrów. Konary krótkie, uderzająco grube, często skręcone i łukowato podnoszące się lub widlasto rozgałęzione.

Kora na młodszych gałęziach i mniejszych drzewach z delikatnie bruzdkowanymi listewkami korkowymi. Starsze drzewa z korkowatą, grubą, biało-szarą, nieco gąbczastą korowiną i deseniem szeroko rozstawionych listewek korkowych. Grube warstwy korka mogą być co siedem lat odrywane (pozyskiwanie korka). Po okorowaniu pień przebarwia się stopniowo na czerwonobrunatno albo pomarańczowobrunatno, aż po jakimś czasie odtworzą się nowe warstwy korka. Okorowany bywa na ogół tylko pień główny, rzadziej dolne, grubsze konary. Pędy szarozielone, gęsto i filcowato owłosione. Pączki, uderzająco małe, mają tylko około 2 mm długości.

Liście o długości 4-7 cm i szerokości mniej więcej 3 cm są owalne lub podłużne, z przodu ostre, plytkowrębne, po każdej stronie z 5-6 ciernistymi ząbkami. Z wierzchu gładkie i ciemnozielone, od spodu – zielonawoszaro owłosione, w sumie bardzo sztywne, skórzaste i twarde, na brzegach często dość wyraźnie pofalowane.

Żołędzie owalne, około 3 cm długości, głębiej niż do połowy tkwiące w miseczce. Miseczka z zewnątrz pokryta jest wielkimi łuskami wydłużonymi w górnej części.

Siedlisko: Dąb korkowy preferuje ciepłe, świetliste, otwarte miejsca,

Występowanie; Dość częsty przede wszystkim w zachodniej części obszaru śródziemnomorskiego i tam intensywnie użytkowane w celu pozyskiwania korka, Lasy dębu korkowego są stale nieco prześwietlane i pozostawiane w stanie półnaturalnym. Drzewo to jest charakterystyczne dla rozległych obszarów w południowej Hiszpanii i Portugalii, ale często spotyka się je również we Włoszech i miejscami na terytorium krajów byłej Jugosławii.

Okres kwitnienia; Czerwiec,

Uwagi ogólne: Korek, który z dębu korkowego uczynił najważniejszy gospodarczo gatunek dębu obszaru śródziemnomorskiego, me jest unikalnym tworem specyficznym dla tego gatunku, lecz występuje u wielu innych drzew liściastych, spełniając tę samą funkcję. Odłożona warstwa korka jest jednak u tego gatunku nieporównanie grubsza niż u innych. Anatomicznie kotek to tkanka okrywająca, która jest odkładana przez specjalną tkankę twórczą poza właściwą miazgą. Podczas gdy miazga zapewnia przyrost nowych tkanek drewna i łyka, tkanka twórcza korka powoduje rozwój tkanki okrywającej, która stanowi dodatkową ochronę przed utratą wody i zmianami temperatury. Należy ona w drzewie do strefy kory właściwej, Spełniające swoją funkcję komórki tkanki korkowej są martwe, bezwodne i wypełnione powietrzem. Dzięki szczególnej, podobnej do wosku substancji (suberynie) ściany komórek korka są impregnowane tak, że woda nie może przenikać i tkanka nigdy nie jest zwilżona. Korek nie może zatem nigdy w pełni nasiąknąć wodą.

Prace przy okorowywaniu podejmuje się w lecie. Pierwsze korowanie wykonuje się na drzewach mniej więcej 20-letnich, ale pierwszy pozyskany korek jest jeszcze dość kruchy i ma zastosowanie tylko w garbarstwie. Dopiero potem tworzy się pożądany gładki, elastyczny korek, dobrze nadający się do obróbki. Zależnie od warunków siedliska mija 6-12 lat. zanim się wytworzy 3-centymetrowa warstwa korka,