Świerk serbski (Picea omorika)

Świerk serbski (Picea omorika)

Wygląd: Wiecznie zielone drzewo szpilkowe, z koroną bardzo wąską, stożkowatą albo wręcz smukłą, kolumnową, zwykle niższe niz świerk pospolity, o wysokości do 30 metrów. Gałęzie gęsto porastają smukły pień odstając zwykle poziomo i tylko w dolnej części nieco zwisają, i lekko wzniesionymi końcami. Wierzchołek korony bardzo wąski i wyciągnięty ku górze.

Kora brunatnopomarańczowa, czerwonawa albo rud a. podzielona na cienkie, drobne łuski, u starszych okazów rozpada się na większe płaty, Pęd zwykle jasny, brunatnożółty, delikatnie owłosiony.

Szpilki dl ugości 1-2 cm, słabo zaostrzone albo (szczególnie na starszych drzewach) tępe, giętkie, nieco spłaszczone, na wierzchu jaskrawozielone tub niebieskawozielone, a pod spodem – z kilem i dwoma szerszymi, jasnymi, podłużnymi paskami. Wyraźnie odstają od osi gałązek (przynajmniej w środkowej części), w przednim odcinku silniej zgięte, a na wierzchołku zakrzywione.

Kwiaty męskie przed pyleniem karminowo-czerwone.

Szyszki żertskie początkowo jasnoczerwone, później niebiesko-purpurowo-zieionkawe, w końcu, po dojrzeniu, ciemnobrunatne, wąskie, wrzecionowate, o długości 6-8 centymetrów. Łuski szyszek z nieregularnym rysunkiem na brzegu zwykle przylegają ściśle. Siedlisko: Lasy górskie na glebach płytkich, stosunkowo suchych i w porze letniej ciepfych; do wysokości około 1800 m n.p.m, Występowanie: Świerk serbski rośnie dziko tylko na małym obszarze w środkowym biegu Driny w okolicach Sarajewa w Bośni i Hercegowinie. Został on tam odkryty dopiero około 1890 roku. Od lego czasu ten gatunek o niewielkich wymaganiach klimatycznych i glebowych jest często sadzony w ogrodach i parkach jako drzewo ozdobne, a z powodu cennego drewna także uprawiany w lasach.

Okres kwitnienia: Od kwietnia do maja.

Uwagi ogólne: Wśród wszystkich dotychczas zbadanych gatunków świerk serbski jest uważany za jedną z form najbardziej odpornych na zanieczyszczenia przemysłowe, a szczególnie na kwaśne deszcze, które mniej mu przynoszą szkody niż rodzimemu w środkowej Europie świerkowi zwyczajnemu (por. poprzedni gatunek). Nie zbadano jeszcze, czym są spowodowane te różnice w tolerowaniu szkodliwych substancji. Można przypuszczać, że chodzi tu o subtelne różnice w pokryciu szpilek woskiem. Im grubsza jest warstwa wosku tym mniej szkodliwych substancji przenika do szpilek i powoduje tam zaburzenia przemiany materii.

Zwazywszy na wyniki badań można powątpiewać czy takie zakłócenia przemiany materii są jedyną przyczyną współczesnego wymierania lasów. Prawdopodobnie chodzi tu o cały kompleks ściśle powiązanych ze sobą czynników i procesów.